بررسی رقابت گندم (triticum aesativum l.) و چاودار (secale cereale l.) تحت شرایط تنش خشکی

thesis
abstract

چاودار یکی از علف های هرز مهم در مزارع گندم می باشد و قدرت رقابتی بالاتری را نسبت به گندم دارد و به دلیل تحمل بالایی که این گیاه در شرایط تنش خشکی دارد، در مناطق خشک می تواند هر ساله خسارت بیشتری را به مزارع گندم وارد کند، در نتیجه به منظور بررسی رقابت گندم و چاودار تحت شرایط تنش خشکی، مطالعه ای در سال 1391 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. فاکتور های آزمایش شامل چهار تراکم گندم رقم روشن (0، 8، 16، 24 بوته در گلدان)، چهار تراکم چاودار (0، 2، 4، 6 بوته در گلدان) و دو سطح تنش خشکی شامل آبیاری در 20 و 60% تخلیه رطوبت ظرفیت زراعی خاک بود. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم گندم و چاودار، ارتفاع (به ترتیب 51/23 و 39/13 درصد در گندم، 45/24 و 56/6 درصد در چاودار) و تعداد برگ (80/35 و 73/30 درصد در گندم، 37/71 و 71/31 درصد در چاودار) و کلروفیل برگ (12 و 38/11 درصد در گندم، 75/13 و 38/0 درصد در چاودار) کاهش یافت، همچنین تنش خشکی نیز باعث کاهش ارتفاع و تعداد برگ و افزایش کلروفیل برگ گندم (به ترتیب 58/17، 48/8 و 20 درصد) و چاودار (64/7، 75/26 و 78/7 درصد) شد. صفت وزن خشک ریشه گندم تحت تأثیر تنش خشکی قرار نگرفت ولی با افزایش چاودار (رقابت برون گونه ای) به میزان 29/64 درصد کاهش یافت اما وزن خشک چاودار تحت تأثیر تنش خشکی و رقابت برون گونه ای به ترتیب 14/37 و 43/47 درصد کاهش یافت. با افزایش تنش خشکی طول سنبله گندم تحت تأثیر قرار نگرفت اما طول پدانکل و قطر ساقه گندم به ترتیب 03/26 و 49/3 درصد کاهش یافتند. اما با افزایش تراکم چاودار و گندم، طول سنبله (به ترتیب 70/13 و 21/24 درصد)، طول پدانکل (39/17 و 72/22 درصد) و قطر ساقه گندم (11/11 و 18 درصد) بطور معنی داری کاهش یافتند. اما تنش خشکی، تراکم گندم و تراکم چاودار، بر محتوای نسبی آب برگ گندم و چاودار تأثیر معنی داری نداشتند. اجزای عملکرد گندم و چاودار نیز تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفتند بطوری که تعداد پنجه گندم و چاودار به ترتیب به میزان 61/10 و 61/34 درصد، تعداد سنبله در بوته گندم، 15/2 درصد و تعداد دانه در سنبله گندم، 04/46 درصد کاهش یافتند اما وزن صد دانه گندم به میزان 30/18 درصد افزایش یافت. افزایش تراکم گندم و چاودار نیز بطور معنی داری تعداد پنجه گندم (به ترتیب 30/98 و 77/30 درصد) و تعداد پنجه چاودار (30 و 65/75 درصد)، تعداد سنبله در بوته (12/6 و 69/7 درصد)، تعداد دانه در سنبله (74/46 و 82/41 درصد) و وزن صد دانه گندم (05/10 و 66/10 درصد) را کاهش دادند. اثر تنش خشکی و رقابت برون گونه ای بر عملکرد دانه گندم و عملکرد بیولوژیک گندم و چاودار معنی دار بود بطوری که با افزایش آنها، عملکرد دانه گندم به ترتیب 70/45 و 15/39 درصد، عملکرد بیولوژیک گندم به میزان 80/65 و 12/35 درصد و عملکرد بیولوژیک چاودار 02/42 و 56/79 درصد کاهش یافتند. نتایج حاصل از مدل عکس عملکرد نشان داد رقابت برون گونه ای در گندم بیشتر از رقابت درون گونه ای بود ولی در چاودار رقابت درون گونه ای بیشتر بود. توانایی رقابت نسبی نشان داد که اثر یک بوته گندم در سطح رطوبتی 20 و 60 درصد تخلیه رطوبت خاک به ترتیب برابر با اثر 79/0 و 64/0 بوته چاودار بود و اثر یک بوته چاودار در همان سطوح رطوبتی به ترتیب معادل 85/1 و 43/2 بوته گندم بود. شاخص تمایز آشیان اکولوژیکی این دو گیاه در هر دو سطح رطوبتی بزرگتر از یک بدست آمد. به طور کلی در شرایط وجود تنش خشکی، شدت رقابت درون گونه ای و برون گونه ای بین بوته های گندم و چاودار افزایش یافت و باعث کاهش هر چه بیشتر عملکرد و اجزای عملکرد دو گیاه شد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

اثر رقابت درون و برون گونه ای بر برخی صفات مرفولوژیکی و رشدی گندم (Triticum aestivum L.) و چاودار (Secale cereale L.) تحت شرایط تنش خشکی

مقدمه            گندم ازنظر تولید و سطح زیر کشت مهم‌ترین محصول کشاورزی ایران است و مشکل علف­ هرز در آن شاید یکی از مهم‌ترین مسائل زراعی در نقاط گندم ­خیز جهان باشد (Kafi et al., 2005). چاودار گیاهی یک‌ساله با ساقه­ های بلند است که در کشور به‌صورت گیاه­ هرز در مزارع گندم دیده می­شود (Krimi, 2004). توقعات کم این گیاه همراه با توانایی دگر­آسیبی و مورفولوژی و چرخه زندگی مشابه گندم، باعث پایداری و ا...

full text

بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم نان (L. (Triticum aestivum در رقابت با چاودار (L. Secale cereale)

چاودار به عنوان یکی از علف های هرز مسئله ساز گندم در ایران مطرح می باشد. به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم در مقابل چاودار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی در مشکین دشت کرج و ورامین طی سال زراعی 82-1381 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل ارقام گندم (آزادی، طبسی، مهدوی، کرج2، نیک نژاد، پیشتاز، شیراز و روشن) و چاودار (0 ...

full text

اثر رقابت درون و برون گونه ای بر برخی صفات مرفولوژیکی و رشدی گندم (triticum aestivum l.) و چاودار (secale cereale l.) تحت شرایط تنش خشکی

مقدمه            گندم ازنظر تولید و سطح زیر کشت مهم ترین محصول کشاورزی ایران است و مشکل علف­ هرز در آن شاید یکی از مهم ترین مسائل زراعی در نقاط گندم ­خیز جهان باشد (kafi et al., 2005). چاودار گیاهی یک ساله با ساقه­ های بلند است که در کشور به صورت گیاه­ هرز در مزارع گندم دیده می­شود (krimi, 2004). توقعات کم این گیاه همراه با توانایی دگر­آسیبی و مورفولوژی و چرخه زندگی مشابه گندم، باعث پایداری و ا...

full text

بررسی تاثیر رقابت چاودار (L. Secale cereale) بر روی شاخصهای رشد گندم زمستانه

چاودار یکی از علفهای هرز مهم مزارع گندم در بعضی مناطق ایران است. شاخصهای رشد گندم زمستانه رقم مهدوی در رقابت با چاودار طی آزمایشی در سال زراعی81-1380 در مزرعه تحقیقاتی بخش تحقیقات علفهای هرز مؤسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی و آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در منطقه کرج مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 24 تیمار و 4 تکرار انجام شد. الگوی طرح رقابتی فاک...

full text

ارزیابی قدرت رقابتی ارقام ایرانی گندم نان (.Triticum aestivum L) با علف هرز چاودار (Secale cereale)

چاودار یکی از علف های هرز مشکل زا در گندم ایران است. برای مطالعه قدرت رقابتی ارقام ایرانی گندم با چاودار آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در ورامین و سه تکرار در مشکین دشت در سال زراعی 82-1381 انجام شد. تیمارها شامل هشت رقم گندم (آزادی، طبسی، مهدوی، کرج 2، نیک نژاد، پیشتاز، شیراز و روشن) در دو سطح چاودار (با حضور و بدون حضور چاودار) بودند. نتایج نشان داد که ...

full text

بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم نان (l. (triticum aestivum در رقابت با چاودار (l. secale cereale)

چاودار به عنوان یکی از علف های هرز مسئله ساز گندم در ایران مطرح می باشد. به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم در مقابل چاودار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی در مشکین دشت کرج و ورامین طی سال زراعی 82-1381 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل ارقام گندم (آزادی، طبسی، مهدوی، کرج2، نیک نژاد، پیشتاز، شیراز و روشن) و چاودار (0 و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023